- Dubai is al lange tijd een van de meest aantrekkelijke economische hubs in de Golfregio.
- De Verenigde Arabische Emiraten hebben fors geïnvesteerd in toerisme en luchtvaart en positioneren Dubai daarmee als populaire reisbestemming.
- Maar diverse buurlanden, waaronder Saudi-Arabië, hebben plannen om de dominantie van Dubai aan te pakken.
- Lees ook: Ik ging op een culturele woestijnsafari in Dubai: deze 25 foto’s tonen waarom beroemdheden als Selena Gomez deze trip boeken
ANALYSE – Dubai is al lange tijd een van de meest aantrekkelijke economische hubs van de Golfregio. De stadstaat maakt onderdeel uit van de Verenigde Arabische Emiraten en beschikt over een sterke infrastructuur en een bloeiende economie.
Dubai heeft fors geïnvesteerd in toerisme en luchtvaart en heeft zich daarmee gepositioneerd als belangrijke speler op het wereldpodium. De stadstaat is een populaire toeristische bestemming, maar ook een belangrijk financieel centrum in het Midden-Oosten.
Dat zien een aantal buurlanden ook wel zitten. Zij proberen het succes van Dubai te kopiëren en willen zo de concurrentie met de succesvolle Golfstaat aangaan.
Onder leiding van kroonprins Mohammed bin Salman heeft Saudi-Arabië geen geheim gemaakt van zijn ambities om toerisme te stimuleren en investeert het fors in zijn luchtvaart. Het land is bezig een tweede nationale luchtvaartmaatschappij op te bouwen genaamd Riyadh Air en heeft daarvoor de voormalige CEO van Etihad aangetrokken, de nationale luchtvaartmaatschappij van Abu Dhabi.
Van olie naar toerisme: Dubai heeft voorsprong met economische diversificatie
De regio bevindt zich middenin een moeilijke transitie, omdat het langzaam afscheid moet gaan nemen van het uiterst lucratieve olie en gas.
Dubai deed pas in 1966 zijn eerste olievondst, acht jaar later dan buuremiraat Abu Dhabi. En twee decennia daarvoor werd in Saudi-Arabië de grootste oliebron ter wereld ontdekt.
Ooit was olie goed voor de helft van het nationale inkomen van Dubai, maar inmiddels is dat volgens Bloomberg nog minder dan 1 procent. In Saudi-Arabië komt nog altijd 40 procent van het bruto nationaal product uit olie.
Dubai stapte dus later in de oliewereld dan zijn buren, maar heeft nu een voorsprong op omliggende landen die ook hun economieën willen diversifiëren. Of dat zo blijft, is de vraag.
Dubai is de op een na best bezochte stad ter wereld
De Verenigde Arabische Emiraten dankt een groot deel van zijn economische succes aan internationale reizen.
In de afgelopen 25 jaar heeft Dubai vele stappen gezet om aantrekkelijker te worden voor buitenlandse bezoekers. Zo heeft het de regels rond alcoholgebruik versoepeld en flink geïnvesteerd in moderne infrastructuur. Volgens de Travel Guide 2023 van Forbes telt Dubai negen 5-sterrenhotels, terwijl buuremiraat Abu Dhabi er drie heeft en Qatar en Saudi-Arabië allebei twee.
Die investeringen hebben zich dubbel en dwars uitbetaald. Dubai was volgens CNN vorig jaar de op een na best bezochte stad ter wereld, terwijl geen enkele andere stad in het Midden-Oosten zelfs maar de top 20 haalde.
Sommige andere landen in de Golfregio lijken het succes van Dubai nu te willen kopiëren. Zo zet Saudi-Arabië vol in op internationaal toerisme en zegt het in 2030 100 tot 150 miljoen bezoekers te willen trekken.
De Saudische minister van Economie en Planning, Faisal Alibrahim, zegt dat er al stappen zijn gezet op weg naar dat doel. Tijdens het World Economic Forum in Davos zei hij dat de "geëxporteerde diensten" van Saudi-Arabië – vooral toerisme – vorig jaar meer dan verdubbelde vergeleken met een jaar eerder.
En hoewel kroonprins Mohammed Bin Salman eerder heeft gezegd dat megaprojecten als de futuristische stad Neom niet bedoeld zijn om de concurrentiestrijd met Dubai aan te gaan, zijn alle plannen wel uiterst ambitieus.
"De schaal van de plannen van Saudi-Arabië zal alles wat Dubai ooit heeft gedaan overtreffen, als het slaagt", zegt Midden-Oosten-expert Kristian Coates Ulrichsen van het Baker Institute for Public Policy van Rice University tegen Business Insider.
Maar of het Saudi-Arabië gaat lukken, is nog maar de vraag. Het land heeft te maken met flinke uitdagingen wat betreft wereldwijde 'branding'.
"Dubai heeft een voorsprong van 25 jaar", zegt Ulrichsen. "Het heeft de infrastructuur en een enorme aantrekkingskracht. Hij wijst er ook op dat de stad nog altijd blijft investeren in toerisme, terwijl Saudi-Arabië alleen maar de achterstand aan het inhalen is.
Andere buurlanden als Qatar hebben juist heel duidelijk gezegd dat ze geen nieuw Dubai willen worden. Qatar lijkt zich niet te willen richten op westerse feestvierders en neemt minder bezoekers op de koop toe.
"Het Qatar-model is veel meer een niche en richt zich op specifieke evenementen en hoogwaardig toerisme", legt Ulrichsen uit. "Ze willen niet die hedonistische uitstraling van Dubai hebben."
Saudi-Arabië probeert de achterstand in te halen met een nieuwe luchtvaartmaatschappij
De concurrentiestrijd speelt zich voor een belangrijk deel af op luchtvaartgebied. Luchtvaartmaatschappijen in het Midden-Oosten staan bekend om hun geweldige business class-aanbod, dat helpt om meer rijke passagiers te trekken.
Emirates, de luchtvaartmaatschappij van Dubai, heeft topvoorzieningen in zijn Airbus A380, zoals een douche voor business class-passagiers en een bar aan boord. Het is de populairste luchtvaartmaatschappij van het Midden-Oosten wat betreft het aantal passagiers en omzet. In het financiële jaar 2022/2023 bracht Emirates 32,6 miljard dollar in het laatje, terwijl Qatar Airways een jaaromzet van 20,9 miljard dollar had.
Lees ook: Ik vloog business class in het grootste passagiersvliegtuig ter wereld: deze 8 dingen vielen me op
De nationale luchtvaartmaatschappij van Qatar werd acht jaar later opgericht dan Emirates, maar kreeg vorig jaar de prijs voor beste business class van het Britse adviesbureau Skytrax. In 2022 won het voor de zevende keer op rij de prijs voor beste luchtvaartmaatschappij ter wereld.
Maar de grootste privé-ruimte in de commerciële luchtvaart kan worden gevonden bij Etihad Airways van Abu Dhabi. The Residence heeft niet alleen een eerste klas suite, maar ook een aparte slaapkamer, een privé-badkamer en een persoonlijke butler. Een retourtje kost tienduizenden euro's.
Ook Saudi-Arabië wil Dubai het vuur aan de schenen leggen. Saudia, de nationale luchtvaartmaatschappij van het land, werd in 1945 opgericht en was nooit zo luxe als andere maatschappijen in het Midden-Oosten. De nieuwe vliegmaatschappij Riyadh Air moet het land aan toeristen gaan helpen. De eerste vluchten staan gepland voor 2025.
CEO Tony Douglas van Riyadh belooft dat de luchtvaartmaatschapppij "onze burgers verbindt met de rest van de wereld en de vele geïnteresseerde bezoekers van over de hele wereld met de ongelooflijke toeristische attracties in het Koninkrijk Saudi-Arabië".
Riyadh Air heeft 39 Boeing 787 Dreamliners besteld met een optie op nog eens 33 toestellen. Dat wijst op grote ambities voor intercontinentale vluchten.
Maar zelfs als het lukt meer toeristen naar Saudi-Arabië te lokken, is het onwaarschijnlijk dat Emirates van de troon gestoten wordt. Dubai International Airport was vorig jaar met 56,5 miljoen passagiers het op een na drukste vliegveld ter wereld, dankzij diens sleutelrol bij het verbinden van Europa en de Amerika's met Afrika en Azië.
Of Saudi-Arabië ook zo'n populaire hub kan creëren hangt niet alleen af van de omvang van de vloot van Riyadh Air en de kwaliteit van zijn business class, maar ook ook of ambitieuze toeristische projecten als Neom zullen slagen en bezoekers zullen trekken.
Zowel die megaprojecten als de nieuwe luchtvaartmaatschappij zullen succesvol moeten zijn om van Saudi-Arabië net als het buurland Verenigde Arabische Emiraten een populaire toeristische bestemming te maken.
